Σάββατο Λαζάρου και Κυριακή Βαΐων στα Μεσόγεια

Σάββατο Λαζάρου και Κυριακή Βαΐων στα Μεσόγεια.

Τι συνήθιζαν να κάνουν στα Μεσόγεια και ειδικότερα στα Σπάτα, το Σάββατο του Λαζάρου αλλά και την Κυριακή των Βαΐων;

Θα μάθουμε κάποια έθιμα, όπως έχουν αναρτηθεί από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σπάτων.

Η Μεγάλη Σαρακοστή προσδιορίζεται ως κινητή περίοδος ενώ διαρκεί από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου.

Σ’ όλες αυτές τις μέρες οι κάτοικοι του χωριού μας έκαναν αυστηρή νηστεία εκτός του Σαββάτου μα και της Κυριακής που επιτρεπόταν

το λάδι, όπως και την ημέρα των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις ηλικιωμένων που αρρώσταιναν από αβιταμίνωση αλλά και ασιτία.

Σ’ αυτήν την περίοδο δεν υπάρχουν καθόλου γιορτές («αόρταστος») ενώ δεν γίνονταν αρραβώνες ή γάμοι. Σε κάθε σπίτι τελούσαν

το μυστήριο του ευχελαίου «υπέρ υγείας», καθάριζαν αλλά και ασβέστωναν τους τάφους των οικείων τους «υπέρ συγχωρήσεως».

Κάθε πρωί φρόντιζαν να πάνε στις «προηγιασμένες» λειτουργίες και κάθε Παρασκευή στους «Χαιρετισμούς».

Το Σάββατο του Λαζάρου

Μια εβδομάδα πριν τη Μεγάλη – τη λεγόμενη – «Βουβή» ή «Κουφή», μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, οι νοικοκυρές

ζύμωναν ψωμί στολισμένο με δαφνόφυλλα όπως – σύμφωνα με μαρτυρίες – και λαζαράκια. Τα λαζαράκια ήταν μικρά ομοιώματα

του Λαζάρου με μακριά χέρια τυλιγμένα γύρω από το σώμα, συμβολίζοντας έτσι το σαβανωμένο σώμα του.

(Λαζαράκια με κουρέλια έφτιαχναν και οι μάνες στα παιδιά για να παίζουνε τις κούκλες).

Τα κάλαντα του Λαζάρου τα έλεγαν συνήθως μόνο κοπέλες που κρατώντας ένα καλάθι για τ’ αυγά γύριζαν

τις γειτονιές και τα συγγενικά τους σπίτια τραγουδώντας :

«Πού ήσουν Λάζαρε – πού είναι η φωνή σου – που σε γύρευε – η μάνα κι η αδερφή σου;

Ήμουν στη γη – στη γη θαμμένος – και με τους νεκρούς – νεκρός αποθαμένος.

Δώστε μας αυγά – αυγά να σας τα πούμε – κι οι κοτούλες σας – πολλά πολλά γεννούνε».

Οι νοικοκυρές τις φίλευαν μ’ ένα αυγό μαζί μ’ ένα λαζαράκι ή ένα ζυμωτό σπιτικό κουλούρι.

Η Κυριακή των Βαΐων

Βάγια – Βάγια των Βαγιών – Τρώμε ψάρι και κολιό – Και την άλλη Κυριακή – Τρώμε το παχύ αρνί.

Την ημέρα αυτή μικροί αλλά και μεγάλοι πήγαιναν στην εκκλησία για να πάρουν τα Βάγια (δάφνη) και να τα βάλουν στα εικονίσματα.

Το μεσημέρι γεύονταν τηγανητό μπακαλιάρο μα και σκορδαλιά από ζυμωτό ψωμί με μπόλικο σκόρδο.

Σάββατο Λαζάρου και Κυριακή Βαΐων στα Μεσόγεια.