3ο Μέρος – Παραδοσιακές Αρβανίτικες Σαρακοστιανές συνταγές
3ο Μέρος – Παραδοσιακές Αρβανίτικες Σαρακοστιανές συνταγές από την Αναστασία μας.
Η Αναστασία μας ετοίμασε ένα υπέροχο αφιέρωμα για τις Αρβανίτικες Σαρακοστιανές συνταγές μα και παραδόσεις.
Επειδή όμως είναι πολλές οι πληροφορίες, για να διαβαστεί πιο ευχάριστα θα το χωρίσουμε σε μέρη.
Είδαμε τα δύο πρώτα μέρη και κλείνουμε το αφιέρωμα με αυτό εδώ, το τρίτο μέρος…
Ένα πράγμα για το οποίο είμαι υπερήφανη είναι η καταγωγή μου, ενώ δεν το κρύβω, ότι είμαι κεφάλι Αρβανίτικο.
Θυμάμαι μέχρι πριν από κάποια χρόνια τους μεγαλύτερους να μιλάνε τη διάλεκτο αυτή στο χωριό της γιαγιάς μου, τα Δίδυμα Αργολίδας.
Αλλά ακόμα και σήμερα, με τη μητέρα μου αν θέλουμε να πούμε κάτι χωρίς να μας καταλαβαίνουν, χρησιμοποιούμε λέξεις από τη διάλεκτο των προγόνων μας.
Και μιας και διανύουμε την τελευταία εβδομάδα πριν από την έναρξη της περιόδου της Μεγάλης Σαρακοστής,
ψάξαμε και σας παρουσιάζουμε τη λαογραφία που σχετίζεται με συνταγές των Αρβανιτών.
ΚΟΥΛΙΑΤΣΙ – ΚΟΥΛΟΥΡΙ
Όταν οι νοικοκυρές έριχναν τα ψωμιά στο φούρνο πρώτα – πρώτα, επειδή γνώριζαν ότι τα ψωμιά θα αργήσουν
να ψηθούνε έφτιαχναν τις προπύρες και τα κουλούρια τα κουλιάτσια.
Επειδή όμως έπρεπε να πάνε και το ψωμί στους εργάτες που δουλεύανε στα χωράφια, έπαιρναν ένα καρβέλι
και το χωρίζανε σε δύο – τρία μέρη και έφτιαχναν δύο τρία καινούργια καρβέλια που τα λέγανε προπήρες.
Τα καρβέλια αυτά επειδή ήσαν πιο μικρά μετά από το τεμαχισμό επόμενο ήταν να ψηθούν γρηγορότερα
οπότε τα έπαιρναν και τα πήγαιναν στους εργάτες για να φάνε.
Όμως είχανε και τα μικρά παιδιά τους που τους έφτιαχναν τα κουλούρια τα (κουλιάτσια) που τα έλεγαν για να φάνε.
Κόβανε ένα κομμάτι ζυμάρι από το καρβέλι και αφού το έπλαθαν κυλινδρικά το ένωναν στις δύο άκρες
το έκαναν κουλούρι και το ρίχνανε στην φωτιά για να ψηθεί και να το δώσουν στα παιδιά για να το φάνε.
Παίρνανε το κουλούρι τα παιδιά αλλά και οι μεγαλύτεροι, και παίρνοντας και τυρί, ελιές ή και πετιμέζι
έκαναν ένα καλό πρόγευμα.
Μακάρι και εμείς σήμερα να είχαμε μία προπήρα και με τυρί να τρώγαμε.
3ο Μέρος – Παραδοσιακές Αρβανίτικες Σαρακοστιανές συνταγές από την Αναστασία μας…
ΠΕΤΙΜΕΖΙ
Το πετιμέζι το φτιάχνουνε από μούστο.
Σε μία κατσαρόλα βράζουνε το μούστο και ρίχνουνε μέσα στην κατσαρόλα κοσκινισμένο ασπρόχωμα (1), που το ανακατεύανε και μετά το αφήνανε να κρυώσει.
Όταν κρύωνε το χώμα καθότανε στο πάτο της κατσαρόλας, και οι νοικοκυρές, έπαιρναν από επάνω τον καθαρό
μούστο και το έβραζαν πολλές ώρες και κοίταγες εάν ο μούστος γινόταν σιρόπι.
Όσο πιο πολύ το έβραζες τόσο πιο καλό γινόταν το σιρόπι.
Οι γυναίκες για να δούνε την ποιότητα του σιροπιού και να το κατεβάσουν από την φωτιά έριχναν στο πιάτο
ή ρίχνανε σταγόνες σιροπιού στο χέρι και έβλεπαν εάν είναι εντάξει.
Όταν τελείωνε το βράσιμο αφήνανε το πετιμέζι να κρυώσει και μετά το έριχναν σε κάτι πήλινα δοχεία
που τα έλεγαν πινιόττες και ήσαν σε διάφορα μεγέθη.
Τις πιο πολλές φορές το έτρωγαν και τελείωνε αλλά εάν δεν τελείωνε έπιανε από επάνω μούχλα,
που την καθαρίζανε, βράζανε το πετιμέζι και ήταν ξανά έτοιμο για φάγωμα.
Το χώμα το κοσκινίζανε με μία σήτα που την έλεγαν κόσκινο, ενώ οι σήτες είχανε νούμερα , και άλλες ήτανε ψιλές και άλλες χοντρές.
ΜΠΟΥΛΟΥΓΟΥΡΙ
Το μπουλουγούρι είναι στάρι κομμένο που με κατάλληλο τρόπο το φτιάχνουν οι γυναίκες και μπορώ να πω ότι είναι χορταστικό φαγητό.
Παίρνεις χοντρό στάρι, το παλιό Σανατόρι που λέγαμε και αφού το καθαρίζουμε το βάζουμε σε ένα πάνινο τσουβάλι,
τα παλιά τσουβάλια που βάζανε τις πατάτες.
Βρέχανε το τσουβάλι και το στάρι που είναι στο τσουβάλι και το χτυπάγανε, οπότε ο σπόρος του σταριού
κοβότανε σε δύο τρία κομμάτια. Όταν τελείωνε αυτή η εργασία, βράζανε το στάρι, ρίχνανε πράσο, λίγο λάδι, αλάτι και το ανακατεύανε
συνέχεια σε σιγανή φωτιά για να μην κολλήσει. Μετά το ρίχνανε σε πιάτα τα οποία ήσαν τσίγκινα, η πήλινα τα οποία τα λέγανε ταλιούρια.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Πριν μερικά χρόνια οι Αρβανίτες γλεντούσαν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, την Τυρινή που λέμε, με το δικό τους τρόπο.
Εκτός από κρέας όλα τα άλλα φαγητά τα έτρωγαν αυτή την ημέρα. Μαζευόντουσαν σε ένα συγγενικό σπίτι πολλές οικογένειες και γλεντούσαν την Αποκριά.
Ο Σοφράς είχε όλα τα καλούδια. Ξεκινούσαν ενώ σήκωναν 3 φορές το τραπέζι λέγοντας.
«Ντ λίερ Τε Κ – στέρτ Μαλκούαρ οβρέτ», δηλαδή Θεόσχωρές τους Χριστιανούς, ανάθεμα τους εβραίους.
Μετά ο νοικοκύρης του σπιτιού έδενε ένα βρασμένο αυγό με ένα σπάγκο και αφού το ανακάτευε μέσα σε γιαούρτι,
καθώς ήταν όρθιος καθόταν στη μέση του τραπεζιού και όλοι οι άλλοι προσπαθούσαν να δαγκώσουν το αυγό.
Αλλά αυτό δεν το πετύχαιναν οπότε από τις πολλές φορές που προσπαθούσαν να το δαγκώσουν το αυγό γινόντουσαν όλο γιαούρτι.
Κάποια στιγμή κάποιος το έπιανε με το στόμα και έτσι λοιπόν μετά από όλα αυτά ξεκίναγε το φαγοπότι.
Το γιαούρτι δεν το καθάριζαν από το πρόσωπό τους μέχρι να τελειώσουν και να φύγουν.
Την άλλη ημέρα Δεύτερα, και μάλιστα πρωί – πρωί η σπιτονοικοκυρά του σπιτιού έπαιρνε όσα αποφάγια υπήρχαν
και τα έριχνε στα σκυλιά γιατί ξεκινούσε η Σαρακοστή.
Καλή Σαρακοστή !!!
3ο Μέρος – Παραδοσιακές Αρβανίτικες Σαρακοστιανές συνταγές από την Αναστασία μας.
